اعتدال گرایی در گسترۀ تاریخ تمدن اسلامی؛ یک بررسی مقدماتی
نویسندگان
چکیده
«اعتدال» واژه ای نوپدید در فرهنگ سیاسی ما نیست، ولی از جمله واژگانی است که به تازگی کاربرد فراوان یافته و وارد نظام سیاست گذاری و برنامه ریزی کشور شده است. این گونه واژگان اگر به درستی تبیین نشود و وفاق نسبی دربارۀ مفهوم آنها پدید نیاید، دشواری هایی را پدید خواهد آورد. «اعتدال» به عنوان یک ارزش دینی و مبتنی بر یک بنیاد معرفتی متفاوت با مبنای مشهور ارسطویی آن، در متون دینی ما بسیار مورد توجه بوده و همسان و همپای دیگر باورها و ارزش های دینی به شکل های گوناگون در لایه ها و ابعاد مختلف تمدن اسلامی تجلی یافته است. برای سنجش فرضیۀ «اعتدال؛ به مثابۀ یکی از ویژگی های تمدن اسلامی» باید مطالعات گسترده ای سامان پذیرد. این نوشتار به عنوان گام نخست در این زمینه و با هدف ارائه الگویی برای پژوهش های مشابه، کاربردهای واژۀ «الاقتصاد» به معنای «اعتدال» را در متون روایی، فقهی، اخلاقی، ادبی، حکومتی و تاریخی و نیز دانش بلاغت بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که «اعتدال» افزون بر خاستگاه دینی در عینیت جامعۀ اسلامی نیز رواج داشته و تمدن اسلامی در جنبه های مختلف از آن تأثیر پذیرفته است. اگر این یافته با یافته های دیگر بررسی های تکمیلی سازگار باشد، می توان با اطمینان بیشتری از اعتدال ورزی به عنوان یکی از ویژگی های تمدن اسلامی یاد کرد.
منابع مشابه
اعتدالگرایی در گسترۀ تاریخ تمدن اسلامی؛ یک بررسی مقدماتی
«اعتدال» واژهای نوپدید در فرهنگ سیاسی ما نیست، ولی از جمله واژگانی است که بهتازگی کاربرد فراوان یافته و وارد نظام سیاستگذاری و برنامهریزی کشور شده است. اینگونه واژگان اگر بهدرستی تبیین نشود و وفاق نسبی دربارۀ مفهوم آنها پدید نیاید، دشواریهایی را پدید خواهد آورد. «اعتدال» بهعنوان یک ارزش دینی و مبتنی بر یک بنیاد معرفتی متفاوت با مبنای مشهور ارسطویی آن، در متون دینی ما بسیار مورد توجه بود...
متن کاملکارکرد تمدنی قرآن؛ یک بررسی مقدماتی در قلمرو تمدن پیشین اسلامی
اگر تمدن را مجموعهای از مؤلفههایی بدانیم که مبتنی بر یک اندیشه بنیادی و در قالب نظامهای گوناگون سامان مییابد، خاستگاه این اندیشه بنیادی در تمدن پیشین مسلمانان، آموزههای وحیانی اسلام بود که هسته مرکزی این آموزهها در قرآن آمده است. به این ترتیب، قرآن بنیان معرفتی، منطق ترکیب و تعیینکننده چگونگی رابطه میان اجزا و ترسیمکننده جهت اصلی تمدن مسلمانان بوده است. این یافته را میتوان با نگاهی درو...
متن کاملکارکرد تمدنی قرآن؛ یک بررسی مقدماتی در قلمرو تمدن پیشین اسلامی
اگر تمدن را مجموعه ای از مؤلفه هایی بدانیم که مبتنی بر یک اندیشه بنیادی و در قالب نظام های گوناگون سامان می یابد، خاستگاه این اندیشه بنیادی در تمدن پیشین مسلمانان، آموزه های وحیانی اسلام بود که هسته مرکزی این آموزه ها در قرآن آمده است. به این ترتیب، قرآن بنیان معرفتی، منطق ترکیب و تعیین کننده چگونگی رابطه میان اجزا و ترسیم کننده جهت اصلی تمدن مسلمانان بوده است. این یافته را می توان با نگاهی درو...
متن کاملمقواگری در تاریخ تجلید تمدن اسلامی
it is more than one millennium that muslim artists and book binders, particularly in iran, have used board for book covers. although board has paper structure and is made of pulp or by pasting thin sheets of paper together, the thickness and stiffness of this material cause it to be a suitable support in many arts specifically in book binding. this article is a survey of iranian and foreign sou...
متن کاملادوار تاریخی و فلسفة تمدن اسلامی و نسبت آن با تاریخ تمدن غرب
تمدن اسلامی از موضوعات مهمی است که نهفقط به هویت جهان اسلام بازمیگردد، بلکه در زمانهای که تمدن غرب خود را بیرقیب دیده است، میتواند در هویتیابی دنیای اسلام بسیار مؤثر باشد؛ اما اینکه این تمدن چه فراز و فرودهایی را طی کرده است و این فراز و فرودها با تمدن غربی چه نسبتی برقرار مینماید ازجمله مواردی است که میتواند موضوع تحقیق باشد. همچنین در بحث از تحولات علمی و اجتماعی در تاریخ بشر معمولاً ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
نقد و نظر (فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات)ناشر: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم
ISSN
دوره 19
شماره 75 2014
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023